همه انسانهاعلاوه براینکه دارای جسم هستنددارای روح ونفس نیز می باشندآنچه که مهم است بعدروحانی آن می باشدزیراتفاوتی بین جسم ماورسول اکرم(ص)نیست پیغمبرهم مثل ماازاین دنیامی روداماآنچه به پیغمبرارزش داده روح ان حضرت می باشدبنابراین شایسته است انسان بیشترمواظب روح خودباشدکه چگونه آن راتربیت می کندبه خاطراینکه این روح ونفس انسان است که بایددرروزقیامت پاسخگوباشدپس بایدحسابرسی ازنفس داشته باشیم قبل ازاینکه ازنفس ماحسابرسی به عمل آیدحاسِبواقَبل أّن تُحاسِبوا 

مثال:رسیدگی به حسابرسی برای تجاروبازرگانان امربسیارمهمی است تابوسیله حسابرسی، مدیرشرکت ازروش صحیح یاناصحیح مؤسه آگاه شودکه اگرروش مطلوب نبودآن راتغیردهد وروش مطلوب رادرپی گیردوامااگرروش صحیح بودآن راتقویت کنداینکه تاجربه حسابرسی مسأله مادی خودکه محدودوناپایداراست این قدردقیق است پس انسان چقدردربررسی نفس خودکه امریست معنوی وپایداربایددقیق باشد؟ بنابراین انسان هم باید مثل تجار وبازرگانان نفس خودراحسابرسی کندتابه وضع اخلاقی خودواقف شودکه آیاعمرش رادرمجاری صحیح بکاربرده یادرراه باطل قدم گذاشته که اگردرراه صحیح بودتقویت کندواگردرراه باطل بودبرگرددوتوبه کندوروش صحیح رابرگزیندالبته بایدتوجه داشت بین حسابرسی یک تاجر ازوضعیت مالی شرکت باحسابرسی انسانهاازوضعیت نفس خودتفاوت فاهشی وجوددارد اول اینکه حسابرسی تاجران ازوضعیت مادی است اماحسابرسی انسان عاقل ازبعد معنوی اوست  باتوجه به آنچه که دربالاگفتیم آنچه که ارزش داردنفس است اما دومین تفاوتی که می توان به آن توجه کرد اینکه تجار حسابرسی سالانه دارنداما درموردانسان که عمرآن مطرح است ومقدرات دنیاوآخرت است باید هرروزحساب خودرابررسی کند 

پس انسان که می خواهدباروحش زندگی کندبایددرهرشبانه روزدوباربه حسلب نفس خودبرسدوبادقت ببیندآیاسودی کرده آن راتقویت کندواگردیدضررکرده جبران کند

ایکه گفته شده انسان بایددرطول شبانه روزدوباربه حساب نفس خوبرسدبرگرفته ازروایتی ازپیامبر(ص)است که فرموده صبح وشام دریادخدابودن بهتراست ازاینکه شمشیرهایی برای جهاددرراه او کشته شودآن دوبارعبارتند از:

1اول صبح،آنکه اول صبح به یادخدا،حساب نفس خود رامی رسدوبه خاطرمی آوردکارهای بدی راکه شب انجام داده ازخداآمرزش می طلبدوتوبه می کندصبح که ازمنزلش خارج می شودتابه کارروزانه اش بپردازدگناهانش ریخته وتخلفاتش بخشیده می شود

2اول شب،کسی که اول شب خدارایادمی کندوبرای حسابرسی به نفس خودمراجعه می کندومتوجه می شودکه امروزازاول صبح تا اول شب برخودستم کرده وازفرمان الهی سرپیچی کرده وروزی حرام برای خانواده آورده ازخداطلب آمرزش میکندسپس به طرف خانه وخانواده می روددرحالی که گناهانش بخشیده شده

بنابرین عزیزانی که این مطالب رامطالعه می کنیداول صبح واول شب یاهمین حالا به نفس خود مراجعه کنید ببینیداگردرمسیرخدا ورسولش واهلبیتش صلوات الله علیهم اجمعین بودید آن راادامه دهیدوتقویت کنیدامااگردراین مسیری غیرازاین مسیربودیدسریعا درپی جبران براییم وازگذشته توبه کنیم که انشاءالله مراحل توبه رادرنوشته بعدی خواهم گفت